بويلر و ديگ بخار چيست؟

اصولاً ديگ بخار به هر ظرفي اطلاق مي گردد كه در داخل آن موادي را به جوش مي آورند و يا عمل پخت را انجام مي دهند و ما هر روزه با انواع مرسوم ديگ كه در آشپزي مورد استفاده قرار مي گيرند سر وكار داريم

وليكن ديگ بخار صنعتي نيز وسيله يا دستگاهي است براي انتقال حرارت به سيال مورد نظر ما كه در حالت بسيار پركاربرد، اين سيال مي تواند آب باشد كه در نتيجه ما ديگ آب داريم و حال اگر اين ديگ به حدي حرارت داده شود كه دما به نقطه تبخير يا جوش آب برسد ما ديگ توليد بخار خواهيم داشت.

اجزا اصلي يک ديگ بخار شامل موارد ذيل است:

*-پوسته يا بدنه ديگ بخار

*-کوره هاي اصلي و فرعي

*-اتصالات و نازل هاي ديگ بخار

*-تجهيزات و لوازم ديگ بخار

ديگها را ميتوان  به روشهاي زير طبقه بندي کرد
(?) بر حسب جهت محور پوسته عمودي يا افقي .
(?) بر اساس نحوه استفاده از آنها ؛ ثابت  قابل حمل تراکتور  يا دريايي .
(?) بر اساس وضعيت کوره ؛ منقل داخلي يا منقل خارجي .
(?) بر حسب وضعيت نسبي آب و گازهاي داغ لوله – يا لوله – دودي
(?) و به عنوان ديگهاي مخصوص – الکتريکي يک مسيره ؛ چدني و غيره

ديگ بخار فاير تيوب (Fire Tube)

از اصول مهم اين طرح همانطور كه در اسم آن نهفته شده است اين مي باشد كه سطح حرارتي به نحوي در نظر گرفته مي شود كه مسير عبور حرارت حاصل از گازهاي داغ مشعل در لوله هاي مخصوص در پاس ? و پاس ?  هدايت مي يابند

اين لوله ها از نقش بسزايي در انتقال حرارت به آب داخل بويلر برخوردار مي باشند و لذا اين نوع بويلر هاي بخار به نوع لوله آتشي نام گذاري مي گردند.

ديگ بخار واتر تيوب (Water Tube)

اين نوع ديگ بخار نيز به گونه اي طراحي مي گردد كه آب داخل لوله هاي مخصوص كه تامين كننده سطح حرارتي بويلر مي باشند وارد مي گردد و بلعكس طرح فاير تيوب در اينجا ما آب را در پشت لوله ها داريم

در اين طرح به دليل بالارفتن توانايي تحمل فشار ديگ بخار ، در موارد توليد بويلرهاي نيروگاهي كه نياز به فشارهاي بالا مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرد.

مشخصات يک ديگ بخار خوب چيست ؟


?- ساختمان ساده و محکم
?– مواد و ساخت بر طبق استانداردهاي بالا
?- طرحي که گردش دائمي آب در ديگ را تضمين کند در نتيجه توزيع گرما به طور يکنواخت در سرتاسر حجم آب انجام شود و قسمتهاي مختلف سطوح گرمايي را تا حد امکان در دماي يکسان نگه دارد
?-سطح زياد گرمايي تا حتي الامکان انتقال گرماي گازهاي داغ کوره  به آب درون ديگ تضمين شود
?- کليه قسمتهاي  ديگ جهت ديگ جهت تعمير بازرسي  و تميزکاري به راحتي قابل دسترس باشند .
?- فضاي کافي براي احتراق به طور ي که گازها قبل از اينکه به دودکش برسند کاملا بسوزند .
?- جاي بزرگ براي بخار به گونه اي که  بخار آزادانه توانايي برخاستن  از سطح آب را  داشته باشد

اثرات آب تغذيه ي ناخالص در ديگ جيست ؟
اثراتي از قبيل (?) کف کردن و خروج آب به همراه بخار (?) رسوب جرم و گل و لاي روي سطوح گرمايي و در نتيجه خطر سوختن يا پوسته شدن ورقها (?) رسوب جرم روي سطوح گرمايي که سبب کاهش انتقال گرما از فلزو بنابراين افزايش اتلاف گرما و خطر گرم شدن بيش از حد ورقها و سوختن آنها مي شود (?) خوردگي ورق و ديگر سطوح فلزي

منظور از آب سخت و نرم چيست ؟
آب سخت حاوي ناخالصيهاي بسياري از نوع پوسته ساز است ضمن اينکه آب نرم مقدار کمي از اين ناخالصيها دارد يا اصلاً ندارد سختي عمدتاً از حضور کربناتهاي کلسيم و منيزيم ناشي مي شود و مي توان با تاثير آب بر صابون آن را به آساني تشخيص داد براي کف کردن در آب سخت نسبت به آب نرم به صابون بيشتري نياز است
سختي چگونه بيان مي شود ؟
در ايالات متحده سختي را براي قسمتهاي کربنات کلسيم در هر ميليون قسمت آب ( ppm) و يا دا نه هاي کربنات کلسيم در گالن بيان مي کنند

جهت خالص کردن آب تغذيه و يا خنثي کردن اثر منفي آب تغذيه ي ناخالص معمولاً از چه روشهايي استفاده مي شود ؟
سه روش معمول عبارتند از ?- مکانيکي با استفاده از صافي و مخزنهاي ته نشين ساز ؛ ?- شيميايي بااستفاده از عمليات شيميايي قبل يا بعد از تغذيه ي آب به درون ديگ ?- گرمايي با استفاده از گرمکنهاي آب تغذيه.
روشهاي مکانيکي تصفيه ي آب تغذيه ديگ بخار کدام اند ؟
تخليص آب حاوي مواد معلق جامد ممکن است به صورتهاي زير انجام شود
?- به وسيله ي عمليات شيميايي به تنهايي ?- به وسيله ي مخزنهاي ته نشين ساز يا صافيها و يا ?- به وسيله هر دو
مخزنهاي ته نشين ساز مخزنهاي بزرگي هستند که آب تغذيه را به وسيله ي پمپ يا تحت تاثير نيروي وزن به درون آنها مي فرستند و آب پيش از تلمبه شدن به ديگ بخارمدتي در اين مخزنها مي ماند در نتيجه اغلب جامدات معلق در ته مخزن ته نشين مي شوند و هر چند وقت يکبار لجن ته مخزن را تخليه مي کنند و آن را مي شويند
صافيها ؛ مخزنهاي حاول زغال چوب ؛ کک ؛ خرده هاي کوچک چوب يا مواد ديگر با دانه بندي ريزند که آب تغذيه قبل از تلمبه شدن به ديگ از آنها مي گذرد
روشهاي شيميايي تصفيه ي آب تغذيه ي ديگ بخار کدامند ؟
دو روش معمول وجود دارد
?- با اضافه کردن مواد شيميايي هرگونه اسيد موجود در آب را خنثي و ناخالصيهاي پو سته ساز را جدا مي کنند سپس آب را از صافي مي گذرانند تا رسوبات تشکيل شده جدا و وارد شدن آنها به ديگ جلوگيري شود
?- موادشيميايي به آب افزوده و به درون ديگ تلمبه مي شوند و يا جداگانه به داخل ديگ اضافه مي شوند بنابراين رسوبات در خود ديگ ته نشين و جمع مي شوند
عملياتي که در بيرون صورت مي گيرد معمولاً بهتر است اگر چه در عملياتي که در درون ديگ صورت مي گيرد ناخالصيها خنثي مي شوند و ديگر خورنده نيستند ولي غلظت مواد شيميايي بسيار است و ممکن است جامداتي در ديگ تشکيل شود