ساختمان دیزل ژنراتور دارای دو قسمت اصلی است یکی ژنراتور الکتریکی و دیگری موتور دیزلی، اما به صرف وجود این دو یک دیزل ژنراتور نمی تواند به خوبی و مطمئن کار کند. از همین رو یک دیزل ژنراتور دارای اجزایی است که به تفسیر آن ها را شرح می دهیم.

1) موتور:

این قسمت از حیاطی ترین بخش های دیزل ژنراتور است و تمام توان مکانیکی که ژنراتور برای حرکت خود می خواهد را موتور آن تامین می کند. موتور در دیزل ژنراتور باید بسیار دقیق انتخاب شود، زیرا توان مکانیکی که یک موتور تحویل می دهد می تواند توان الکتریکی خروجی ژنراتور ما را مشخص کند و به این وسیله قدرت الکتریکی ما برای استفاده از دیزل ژنراتور بدست می آید.

در انتخاب موتور دیزل ژنراتور موارد دیگری مانند میزان صدای تولیدی ژنراتور و میزان حجم محفظه سوخت نیز مهم هستند که باید به آن ها توجه نمود.

موتور های دیزلی برای راه اندازی و تولید توان نیاز به توان الکتریکی دارند. از این رو در اکثر موارد از یک منبع تغذیه که ولتاژ مستقیمی (DC) در حدود 12-24 ولت را تولید می کند برای راه اندازی موتور استفاده می شود. این منبع تغذیه می تواند خود موتور الکتریکی یا تعدادی باتری باشد که این میزان ولتاژ را تامین می کند.

2) ژنراتور:

ژنراتور قلب تپنده تولید توان الکتریکی دیزل ژنراتور است که انرژی اولیه خود را از موتور گرفته و تولید توان برق می کند. نوع ژنراتور بر حسب نیاز ما تعیین می شود.

برای مثال برای تولید توان بالا نیاز به ژنراتور القایی داریم. ساختمان ژنراتور اعم از نوع سیم پیچی رتور و استاتور و جریان تحریک آن، تعیین کننده نحوه عملکرد دیزل ژنراتور است.

3) مخزن سوخت ژنراتور:

در این قسمت سوخت دیزل ژنراتور وارد می شود و حجم این مخزن بر حسب نوع دیزل ژنراتور متغیر است. برای مثال حجم مخزن یک نمونه دیزل ژنراتور با توان حدود 50 کیلو ولت آمپر حدود 900 لیتر است که به میزان 8 ساعت می تواند کار کند.

4) رگولاتور ولتاژ:

رگولاتور ولتاژ وظیفه تنظیم ولتاژ خروجی ژنراتور را دارد که این کار با عملکرد اجزایی مانند رگولاتور، سیم پیچی تحریک، رتورو یکسو کننده انجام می پذیرد

5) سیستم خنک کننده:

در دیزل ژنراتور ها خنک کردن اجزای ولتاژ بسیار مهم است زیرا داغ شدن زیاد و طولانی مدت آن باعث خراب شدن قطعات می شود که این به عملکرد کار ضربه می زند.

در برخی از دیزل ژنراتور ها از مایع و در برخی دیگر از گاز هیدروژن برای خنک سازی استفاده می شود.

6) سیستم روغن ژنراتور:

در دیزل ژنراتور ها اجزای مکانیکی بسیاری وجود دارد که دائما در حال کار و حرکت می باشند لذا برای کارایی بهتر نیاز است که اجزا روغن کاری شوند. معمولا هر 10ساعت کار با دیزل ژنراتو باید سطح روغن آن را کنترل کرد و در هر 500 ساعت روغن باید تعویض شود.

7) شارژر باتری:

این قسمت علاوه بر شارژ کردن باتری، میزان شارژ باتری را نشان می دهد، توان این شارژر با توان خروجی ژنراتور متناسب است.

8) سیستم کنترل:

این قسمت وظیفه کنترل الکتریکی کل سیستم را دارد. قسمتهایی که لازم است کنرل شوند به شرح زیر است کنترل ژنراتور: شامل کنترل تمامی پارامتر های دخیل در ژنراتور است که شامل ولتاژ، جریانو فرکانس است.

کنترل موتور:

در قسمت کنترل موتور باید پارامترهای سرعت، میزان روشن بودن، فشار روغن، میزان حرارت سیال خنک کننده و ... اندازه گیری شود. پنل خاموش و روشن: سیستم روشن و خاموش کردن اتوماتیک که در بعضی از دیزل ژنراتور ها وجود دارد.

9) سکوی اتصال:

هر نوع از دیزل ژنراتور یک قسمت با نام سکوی اتصال دارد که تمامی تجهیزات بر روی آن نصب می شود.

10) سیستم دود خروجی ژنراتور:

در دیزل ژنراتور ها به علت تولید دود سمی خروجی نیاز است که سیستمی برای کنترل این دود و جداسازی این قسمت از سایر قسمت ها انجام شود.

برای همین منظور در قسمت خروجی موتور این سیستم قراردارد استاندارد های ساخت دیزل ژنراتور استاندارد های زیر در ساخت یک دیزل ژنراتور اهمیت دارند.

استاندارد BS 5000 قسمت سوم:

استاندارد اتصال ژنراتور به موتور احتراق داخلی.

استاندارد ( BS 5514 ( ISO 3046:

مربوط به موتور احتراق داخلی است.

استاندارد ( BS 5486 ( IEC 439:

استاندارد تابلو کنترلی ولتاژ پایین.

استاندارد ( BS 4999 ( IEC 34-1:

الزامات اصلی ماشین های الکتریکی دوار.