کانتينر چيست؟
اصولا يک کانتينر به معناي يک ظرف اعم از يک جعبه، کيسه، سبد يا ساير چيزها است که مي‌تواند کالاها يا بسته هاي کالا را براي اهداف يکساني نگاهداري کند. البته به محض اينکه اين واژه در اين مقوله جديد حمل و نقل دريايي و حمل و نقل چند نوعه به کار رفت، استاندارد کردن تعريف آن اجتناب ناپذير شد. بدين ترتيب شکل، اندازه و ويژگي‌هاي مادي کانتينرها به صورت استاندارد در آمد.
کميسيون اقتصادي سازمان ملل متحد اروپا (The United Nations Economics Commission for Europe) کانتينرها را بعنوان يک قلم از تجهيزات حمل و نقل با خصوصيات ذيل تعريف مي‌کند :
داراي استحکام کافي بمنظور استفاده مجدد
طراحي شده براي سهولت حمل و نقل کالا با يک يا چند وسيله بدون نياز به بارگيري مجدد
مجهز به وسيله‌اي فلزي که جابجايي آسان را خصوصا از يک وسيله حمل به وسيله حمل ديگر اجازه دهد
سهولت در تخليه يا پرکردن آن به سبب طراحي خاصي که دارد
طراحي آن براي 1 متر مکعب (35.3 فوت مکعب) يا بيشتر بوده و تمامي لوازمات و تجهيزات معمول يک کانتينر را دارا باشد.
انواع مختلفي از کانتينرها داراي اين مشخصات هستند. بسياري از آنها داراي خصوصيات ديگري نيز هستند و براي پاسخگويي به نيازهاي ويژه کالاهايي که حمل مي‌شوند طراحي شده‌اند. برخي محموله‌هاي فاسد شدني نياز به سيستم خنک‌سازي دارند. بعضي ديگر ممکن است نياز به يک دماي معين و ثابت داشته باشند. شکل، اندازه، ساختمان مادي يا ساير خصوصيات فيزيکي يک محموله مي‌تواند يک کانتينر با طراحي خاص را طلب کند. براي پاسخگويي به نيازهاي ويژه سيستم طراحي و ساخت کانتينرها دائما در حال بهبود و بهسازي است. برخي از انواع کانتينرها که امروزه از آنها استفاده مي‌شود در جدول زير آورده شده‌اند .
کانتينرهاي براي مقاصد عمومي
براي بار خشک متفرقه
يخچالدار
ميوه، گوشت، ماهي، سبزيجات، داروها و...
عايق‌دار
برخي از انواع مرکبات و سبزيجات و ...
تهويه دار
برخي از انواع مرکبات و سبزيجات و ...
کانتينرهاي براي مقاصد ويژه
فله بر
حبوبات، کودها، مواد شيميايي و... (دو دريچه در بالا براي بارگيري و يک دريچه در پايين براي تخليه دارد)
مخزني
براي بار مايع
سرباز
بارگيري آسان ماشين‌آلات، الوار و ...
دورباز
بارگيري آسان با بالابر چنگک دار
متفرقه
اتومبيل‌ها، احشام و ...
در ميان انواع مختلف کانتينرها ، کانتينر ويژه حمل کالاهاي متفرقه بارزترين آن‌هاست و درصد بالايي از کانتينرهاي مورد استفاده را به خود تخصيص مي‌دهد. اين کانتينرها از آهن، آلومينيوم و پلاستيک فايبرگلاس فشرده ساخته مي‌شوند.
اکثريت کانتينرهاي مورد استفاده مطابق مشخصاتي که سازمان بين‌المللي استاندارد (ISO) از لحاظ اندازه، معيارهاي مواد، خصوصيات فيزيکي، حداکثر وزن ناخالص، حداقل اندازه‌هاي داخلي، حداقل اندازه‌هاي درب ورودي و ... تعيين کرده ، ساخته شده‌اند. بيشتر کانتينرها در دو اندازه استاندارد هستند که از آنها معمولا به عنوان کانتينرهاي 20 فوتي و 40 فوتي ياد مي‌شود. اين اندازه‌ها اندکي نادرست است. چراکه اندازه استاندارد ISO براي کانتينرهاي 20 فوتي واقعا به طول 19 فوت و 10.5 اينچ است. به علاوه اين دو نوع کانتينر از لحاظ ارتفاع به دو نوع تقسيم مي‌شوند که در جدول نشان داده شده است.
كانتينر
: حمل با کانتينر مزاياي زيادي داره که به برخي اونا اشاره ميکنم:
پيشرفت تکنولوژي در زمينه حمل و نقل باعث شده تا متصديان حمل و نقل تمام سعي و کوشش خود شان را بکار ببرند تا محمولات سريعتر و سالمتر به مقصد برسد.يکي از اين پديده ها که باعث تسهيل حمل و نقل بين المللي مي گردد حمل کالا بوسيله کانتينر( Container)است.
استفاده از کانتينر با اينکه از اواسط دهه ???? رايج شد ولي کانتينرهاي استاندارد از سال ???? به بعد وارد بازار حمل و نقل شد و مورد استفاده قرار گرفت و باعث شد تا هزينه هاي حمل و نقل و بسته بندي کاهش پيدا کند.
مزاياي حمل با کانتينر
?- کاهش خسارت ناشي از شکستگي ? خراب شدن يا سرقت مورد بيمه
?- کاهش هزينه هاي بسته بندي ? تخليه و بارگيري کالاي مورد بيمه
?- حمل يکجاي مورد بيمه در کانتينر با توجه به ظرفيت آن
?- حمل با کانتينر امکان تحويل کالا را از محل توليد به مصرف ممکن ميسازد (Door to Door)
?- حمل با کانتينر سرعت کار بار گيري و تخليه را افزايش مي دهد.
مزاياي يکپارچه سازي کالا در حمل با کانتينر
?- حذف جابجايي سنتي کالا از سيستم حمل و نقل
?- حداکثر بهره گيري از فضاي مفيد وسايل حمل
?- تسهيل در آماده سازي کشتي براي عمليات بارگيري و تخليه
?- ممانعت از بارگيري اضافي(Over storage) در وسيله حمل
?- ايجاد ايمني و تعادل بهتر و سريعتر در کشتي
?- کاهش مبادله اسناد مربوط به کالا که باعث وقفه و معطلي در عمليات بارگيري و تخليه مي گردد.
اصولا سيستم حمل و نقل بين المللي کليه اين کوششها و مساعي را بدين جهت مبذول مي دارد که بتواند از سرمايه گذاري هاي انجام شده در اين سيستم بهترين بهره برداري را بنمايد.
بسياري از کارشناسان سيستم حمل و نقل براين عقيده اند که پيدايش کانتينر در واقع همان انقلاب تکنو لوژيکي در صنعت حمل و نقل بوده است.(( اگر فرض کنيم حمل کالا بوسيله کانتينر اتفاق افتاده و تمام شده باشد ? توسعه آن هنوز ادامه دارد و در دهه آينده با سرعت زيادتري شکل تکميلي خود را طي خواهد کرد و مسير هاي جايگزيني ? تغيير در توازن کالا هاي وارده و صادره و نوع تکنو لوژي و عمليات مورد بهره برداري از جمله عواملي است که ريسک سر مايه گذاري اين سيستم را بالا مي برد.در مورد کشور خودمان نخست بايد بررسي کرد که چند درصد از مبادلات بين المللي ايران را کالاهاي قابل حمل با کانتينر تشکيل مي دهد و سهم فعلي مبادله کالا با کانتينر چه فاصله اييبا اين درصد از مبادلات دارد؟ جالب است بدانيم که کانتينر بعنوان محفظه ? متعلق به خط کشتيراني است يا خط کشتيراني آن را از مالکش اجاره کرده است. بايد در هر مسير تجاري محاسبه شود که تعداد دفعاتي که کانتينر از مبداء اوليه پر شده و پس از تخليه در مقصد نهايي? به مبداء اوليه باز مي گردد چند بار در سال است.))
انواع کانتينر
همانطور که قبلا اشاره کردم? کانتينر ها از بدو پيدايش خود ? يعني حدود نيم قرن قبل تاکنون تحولات ساختاري فراواني را پشت سر گذاشتن کانتينرها ابتدا از چوب ساخته مي شدن که هنوز نوع چوبي آن وجود دارد. امروزه اغلب کانتينرها از آهن ساخته شده اند. کانتينر هايي که از فايبر گلاس ساخته شده وجود دارد که ضمن مقاوم بودن بسيار سبک و
جابجايي آن ساده تر است.در سالهاي اخير کانتينر هايي از جنس آلومينيوم به بازار عرضه شده که بسيار مقاوم و سبک است.کانتينر هاي يخچالي داراي اسکلت دوجداره هستند و به همين دليل درجه حرارت را ثابت نگه مي دارند و بدين طريق از فساد محصولات و مواد غذايي جلوگيري مي شود.توليد و ساخت کانتينر ها ضمن اينکه از استانداردهاي بين المللي تابعيت مي کند بايد براساس معيارهاي سازمان بين المللي استاندارد باشد.کانتينر ها را مي توان از نقطه نظر ابعاد ? وزن? اندازه به شرح زير طبقه بندي نمود:
کانتينرسيار پخت نان
شركت كارراد كاروان
درمدلهاي :نانوايي سيار، کانکس نانوايي و ريموک صحراي (خبازخانه) سيار در ابعاد مختلف با توجه به نوع سفارش در شرکت صنايع پخت مشهد طراحي و ساخته مي شود. تجهيز اين کانتينرها مي تواند به صورت نانوايي و يا آشپزخانه سيار باشد و در مواقع بحران و يا در محل هايي که امکان ايجاد يک نانوايي و آشپزخانه دائم وجود ندارد کاربرد فراوان دارد.
ساختمان کانتينر:
بدنه و سقف کانتينر ها از جنس ساندويچ پانل فولادي داراي عايق پلي ارتان مي باشد که سقف و کف آن با روکش مخصوص پوشيده مي شود. کفي آن مي تواند به صورت ترافيکي ترمزدار و يا استاندارد ترمزدار (بالني يا فنري ) از جنس ورق 3 ميل فولادي باشد.
تجهيزات داخل کانتينر:
اين تجهيزات بر اساس نياز مشتري و امکانات موجود قابل سفارش مي باشد. به طوري که مي توان علاوه بر امکان پخت نان يا غذا تمام تجهيزات لازم جهت اسکان و استقرار کارگران را فراهم نمود.
تجهيزات و امکانات جانبي کانتينر سيار پخت نان
ژنراتور برق، کولر گازي سرد و گرم، آبگرمکن برقي، تلويزيون، يخچال، تانکر گازوئيل، تانکر آب استيل داراي محافظ گرما و سرما و ضربه، پمپ انتقال گازوئيل و آب، روشنايي کم مصرف، لوله کشي آب و گازوئيل از جنس لوله سفيد مقاوم در مقابل انبساط و انقباض با عايق فوم، اتاق استراحت با 2 تخت، ميز نهار خوري تاشو ، حمام، توالت، جعبه کمک هاي اوليه و کپسول آتش نشاني